1 stycznia 2024 roku wejdzie w życie nowelizacja ustawy o emeryturach pomostowych. Otworzy ona wielu zainteresowanym możliwość starania się o to świadczenie. Zlikwidowano bowiem wymóg pracowania w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przed 1 stycznia 1999 roku.
Emerytura pomostowa jest świadczeniem okresowym i przysługuje do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Dzięki niej można wcześniej przejść na zasłużony odpoczynek i doczekać do chwili, gdy ZUS przyzna emeryturę w wieku powszechnym. Z tzw. pomostówek korzystać mogą osoby wykonujące prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Przyjmuje się,
że z wiekiem ludzie ci mają coraz mniejszą możliwość wykonywania pracy, gdyż maleje ich wydolność – zdrowie nie pozwala im na przejście na emeryturę w typowym wieku 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Chodzi np. o górników, hutników, kowali, nurków, rybaków, marynarzy, personel pokładowy w samolotach, stoczniowców, tancerzy zawodowych itp. Po wydaniu orzeczenia o przyznaniu im emerytury pomostowej mogą ją otrzymywać aż do przejścia na powszechną emeryturę.
Kto ma prawo do pomostówki?
Według stanu prawnego na 2023 rok (art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych prawo do tego świadczenia mają pracownicy, którzy:
- urodzili się po 31 grudnia 1948 roku,
- mają okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący
co najmniej 15 lat, - osiągnęli wiek co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn,
- mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn,
- przed 1 stycznia 1999 roku wykonywali prace w szczególnych warunkach lub prace
o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ten przepis zostanie uchylony z dniem 1 stycznia 2024 roku i to jest istota wprowadzanej nowelizacji. Tak stanowi ustawa z 28 lipca o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1667).
Nowe roczniki dostaną prawo do pomostówek
Konsekwencją wprowadzanych zmian jest to, że emerytury pomostowe, które miały same „wygasać”, gdyż miało być coraz mniej pracowników uprawnionych do tego świadczenia, po nowym roku obejmą dużo szerszą grupę osób. Od tej chwili nie będzie bowiem istotne, kiedy wykonywano pracę
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Liczyć się będzie tylko to, że w ogóle się tak pracowało i to odpowiednio długo.
Zleceniobiorcy pójdą do sądu po uznanie umów cywilnoprawnych za umowę o pracę To, że zmniejszono rygor warunków do uzyskania emerytury pomostowej może sprawić, że wystąpi o nią dużo więcej chętnych. Chodzi nie tylko o tych, którym należy się ona jako pracownikom – o świadczenie to mogą zawalczyć także ci, którzy wykonywali prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, ale np. na podstawie umów cywilnoprawnych. Zmiana przepisów otwiera im furtkę na otrzymanie pomostówki, jeśli wystąpią z pozwem o ustalenie istnienia stosunku pracy przeciwko podmiotom, na rzecz których do tej pory świadczyli swoje usługi. Jeśli przekonają sąd, że w ich sytuacji powinien mieć zastosowanie art. 22 Kodeksu pracy, a więc, że wykonywali swoje obowiązki na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem, w miejscu i czasie przez niego określonym i czynili to odpłatnie, sąd może uznać, że łączy ich z pracodawcą stosunek pracy.
A wtedy nazwa zawartej między stronami umowy nie będzie miała znaczenia- sąd uzna ją za umowę o pracę.
